Wiadomości Powsińskie kwiecień 2022

Kwiecień  2021 ISSN 1731-5069 nr 4 (248)

Dobiega końca Wielki Post. Po raz kolejny, dzięki Łasce Bożej, mogliśmy przeżyć ten Święty Czas w ćwiczeniu naszego ducha poprzez post, modlitwę i jałmużnę. W ciągu ostatnich lat, czas Wielkiego Postu naznaczony jest jednocześnie niespotykanymi od dawna wydarzeniami światowymi. Dwa lata temu dotknęła nas światowa zaraza, w tym roku wybuchła wojna na Ukrainie. Wydarzenia te sprawiają, że być może przyzwyczajeni do wielkopostnych ćwiczeń, zaczynamy z innej perspektywy patrzeć na trzy filary Postnej drogi doskonalenia. Możemy jeszcze więcej zrozumieć, jak ważny jest post, nasza modlitwa staje się jeszcze bardziej gorąca, a jałmużna zyskuje całkowicie nowy wymiar, gdy do naszych drzwi pukają potrzebujące kobiety i dzieci, którzy musieli zostawić za sobą swoją Ojczystą Ziemię.

Od dwóch lat, wielkopostnemu czasowi zadumy towarzyszy śpiew Suplikacji: Święty Boże, Święty Mocny, Święty a Nieśmiertelny. Zmiłuj się nad nami. Od powietrza, głodu, ognia, wojny, wybaw nas Panie! To pobożne wołanie naszych przodków, staje się dziś i naszym udziałem. Święty czas pokuty i postu kieruje nasze oczy na Tabernakulum, w którym nieustannie obecny jest Żyjący i Prawdziwy Bóg.

Niebawem będziemy przeżywać Święte Triduum Paschalne, najważniejszy czas w ciągu roku. Przypomina nam on, że jako ochrzczeni nie należymy już do tego świata, ale dzięki Męce, Śmierci i Zmartwychwstaniu Chrystusa mamy udział w Królestwie Niebieskim, możemy się nazywać Dziećmi Bożymi. Ta świadomość dodaje nam otuchy w czasie niepewnej codzienności. Naszym celem jest życie wieczne, nieustanne kontemplowanie Odwiecznego Boga, który jest Drogą, Prawdą i Życiem. Dlatego tym bardziej powinniśmy zatroszczyć się o nasze zbawienie, poprzez modlitwę i życie sakramentalne.

Życzymy Wszystkim Parafianom, żeby czas Świąt Paschalnych był momentem ponownego doświadczenia pustego grobu, odnowienia naszej wiary w to, że Chrystus zmartwychwstał, prawdziwie zmartwychwstał, że pokonał szatana i śmierć, i że każdego z nas, przez Swoją Miłość, pragnie przeprowadzić do życia wiecznego.

ks. Mikołaj Derentowicz

NABOŻEŃSTWO PIERWSZYCH SOBÓT MIESIĄCA

W dniu 25 marca, w Uroczystość Zwiastowania Pańskiego, papież Franciszek zawierzył Rosję i Ukrainę Niepokalanemu Sercu Maryi.

Akt zawierzenia niesie nadzieję, ale również zadanie dla nas.  Oczekując pomocy z Nieba, wstawiennictwa Maryi - Królowej Pokoju, Królowej Polski - nie można ufności pokładać tylko w skuteczności działań podjętych przez inne osoby, choćby tymi innymi osobami był sam papież. Znaczenie ma też nasza, indywidualna odpowiedź.  Nasza postawa, słowa, które wypowiadamy, działania, które podejmujemy lub wspieramy.

Jeszcze niedawno po ulicach naszych miast maszerowały demonstracje z okrzykami „to jest wojna”!!I. Czy możemy ze spokojem sumienia stwierdzić, że tamte słowa nie miały znaczenia? O tak sobie wypowiadane, nie wpływały na losy naszej Ojczyzny? Kto może z całą pewnością stwierdzić, że demon wojny nie przychodzi na wołanie, a demon śmierci, pokornie stosuje się do zasad, przychodząc tylko  po wskazanych  nienarodzonych Polaków,  a tych, co mieli szczęście się urodzić zostawia w spokoju? Czy naprawdę nie mamy sobie nic do zarzucenia? Czy naprawdę zawsze i wszędzie głosimy chwałę Niepokalanej?

Nie bez znaczenia jest fakt, że w tle zawierzenia pojawiają się objawienia w Fatimie, gdzie Maryja wzywa do pokuty i zadośćuczynienia za bluźnierstwa. To właśnie postawa zadośćuczynienia jest jedną z kluczowych decyzji wynikających z przyjęcia portugalskiego orędzia Maryi. „W czerwcu Pani pokazała dzieciom serce w „niezmiernym świetle”, a one zrozumiały, że to Niepokalane Serce Maryi „znieważane przez grzechy ludzkości, które pragnęło zadośćuczynienia”. W objawieniu lipcowym jako jeden ze sposobów zadośćuczynienia wskazane jest nabożeństwo pierwszych sobót miesiąca*^/”.

Dlaczego pięć? Bowiem  „Pięć sobót nawiązuje do pięciu rodzajów obelg i bluźnierstw wypowiadanych przeciwko Niepokalanemu Sercu Maryi: bluźnierstwa przeciwko Niepokalanemu Poczęciu, Jej Dziewictwu, Bożemu Macierzyństwu, kiedy jednocześnie uznaje się Ją wyłącznie jako Matkę człowieka, bluźnierstwa tych, którzy starają się otwarcie zaszczepić w sercach dzieci obojętność, wzgardę, a nawet nienawiść do tej Niepokalanej Matki, bluźnierstwa tych, którzy urągają Jej bezpośrednio w Jej świętych wizerunkach**^/”.

Nabożeństwo należy odprawić przez kolejne 5 pierwszych sobót spełniając 4 warunki: SPOWIEDŹ, KOMUNIA ŚW, RÓŻANIEC, 15 MINUT ROZWAŻANIA:

1. Spowiedź święta z intencją zadośćuczynienia za zniewagi wobec Niepokalanego Serca Maryi. Intencję można wzbudzić podczas przygotowania się do spowiedzi lub w trakcie otrzymywania rozgrzeszenia;
2. Przyjęcie Komunii św. w intencji wynagradzającej;
3. Odmówienie Różańca (jedna część) w intencji wynagradzającej
4. Piętnastominutowe rozmyślanie nad tajemnicami różańcowymi również w intencji wynagradzającej.

Wielokrotnie w historii naszej Ojczyzny odkrywaliśmy, że to co nas spotyka jest wezwaniem   do nawrócenia, przemiany postępowania, możliwego tylko z interwencją z Nieba. W świetle ostatnich wydarzeń, na nowo odczytujemy natchnienia,  jaki miał święty Andrzej Bobola pisząc  tekst ślubów lwowskich Króla Polskiego Jana Kazimierza. Według  informacji zamieszczonych na stronie łaskawa.pl,  śluby te miały miejsce 01 kwietnia 1656 roku. Ich tekst brzmiał następująco: "Wielka człowieczeństwa Boskiego Matko i Panno! Ja, Jan Kazimierz, Twego Syna, Króla królów i Pana mojego, i Twoim zmiłowaniem się król, do Twych Najświętszych stóp przychodząc, tę oto konfederacyję czynię: Ciebie za Patronkę moją i państwa mego Królową dzisiaj obieram. Mnie, Królestwo moje Polskie, Wielkie Księstwo Litewskie, Ruskie, Pruskie, Mazowieckie, Żmudzkie, Inflanckie i Czernihowskie, wojsko obojga narodów i pospólstwo wszystko Twojej osobliwej opiece i obronie polecam, Twojej pomocy i miłosierdzia w teraźniejszym utrapieniu królestwa mego przeciwko nieprzyjaciołom pokornie żebrzę...

A że wielkimi Twymi dobrodziejstwy zniewolony przymuszony jestem z narodem polskim do nowego i gorącego Tobie służenia obowiązku, obiecuję Tobie, moim, ministrów, senatorów, szlachty i pospólstwa imieniem, Synowi Twemu Jezusowi Chrystusowi, Zbawicielowi naszemu, cześć i chwałę przez wszystkie krainy Królestwa Polskiego rozszerzać, czynić wolą, że gdy za zlitowaniem Syna Twego otrzymam wiktoryę nad Szwedem, będę się starał, aby rocznica w państwie mym odprawiała się solennie do skończenia świata rozpamiętywaniem łaski Boskiej i Twojej, Panno Przeczysta!

A że z wielkim żalem serca mego uznaję, dla jęczenia w presji ubogiego pospólstwa oraczów, przez żołnierstwo uciemiężonego, od Boga mego sprawiedliwą karę przez siedem lat w królestwie moim różnymi plagami trapiąca nad wszystkich ponoszę, obowiązuje się, iż po uczynionym pokoju starać się będę ze stanami Rzeczypospolitej usilnie, ażeby odtąd utrapione pospólstwo wolne było od wszelkiego okrucieństwa, w czym, Matko Miłosierdzia, Królowo i Pani moja, jakoś mnie natchnęła do uczynienia tego wotum, abyś łaską miłosierdzia u Syna Twego uprosiła mi pomoc do wypełniania tego, co obiecuję***^/."

A my jakie obietnice czynimy dziś? Jakiej interwencji wyglądamy, czego oczekujemy a co ofiarujemy Bogu? Skąd czerpiemy siłę i natchnienia?

W naszej parafii, od pierwszej Niedzieli po Akcie zawierzenia Rosji i Ukrainy Niepokalanemu Sercu Maryi, rozpoczęła peregrynację figurka Matki Bożej Fatimskiej. Może warto przyjąć ją do swojego domu w duchu pokuty i pojednania, rozważyć z Maryją, co ja konkretnie mogę uczynić, aby wypraszać jej wstawiennictwo, wynagradzać za bluźnierstwa, przyczynić się do zaprowadzania pokoju wokół nas.

Również, w naszej parafii odprawiane są w każdą pierwszą sobotę miesiąca nabożeństwa według następującego schematu: dziękczynno-błagalna modlitwa różańcowa o godz. 17.30, Msza św. sanktuaryjna w intencjach zbiorowych o godz. 18.00, Od 19.00 do 20.30 nabożeństwo adoracyjne: Pokuta za Warszawę.  

Możliwości zadośćuczynienia i pokuty jest wiele, tylko czy będziemy chcieli w nich uczestniczyć?   Maryjo, Tobie zawierzam czas jaki nam jest teraz dany. Obyśmy potrafili przeżyć go ucząc się od Ciebie.

Aleksandra Kupisz - Dynowska

Linki do  stron internetowych

Pierwsze soboty!

https://stacja7.pl/wiara/nabozenstwo-pierwszych-sobot-jak-je-odprawiac/

https://www.fatima.pt/pl/pages/pierwsze-soboty-miesiaca-dla-dzieci

Nabożeństwa pięciu pierwszych sobót miesiąca | Sanktuarium Narodowe Matki Bożej Fatimskiej w Zakopanem (smbf.pl)

Źródło:

*/https://www.fatima.pt/pl/pages/kluczowe-pojecia-zadoscuczynienie - dostęp z dnia 25 marca 2022

**/https://stacja7.pl/wiara/nabozenstwo-pierwszych-sobot-jak-je-odprawiac/ - dostęp z dnia 25 marca 2022

***/ 366. rocznica ślubów lwowskich Jana Kazimierza - 1 kwietnia, czwartek | Jezuici, Sanktuarium NMP Łaskawej , ul. Świętojańska 10, Warszawa. (laskawa.pl) – dostęp z dnia 25 marca 2022

UWŁASZCZENIE KABAT W 1864 R

Z biegiem lat pańszczyzna, jako sposób oddawania należności właścicielowi gruntu za użytkowane gospodarstwo, odbywana w formie pracy fizycznej, stawała się przeżytkiem. Obowiązujące wówczas powinności dla włościan w Kabatach, niezmienione od co najmniej XVII wieku, wyglądały następująco: „Każdy całopolny gospodarz robi na tydzień sprzężajem (z zaprzęgiem) dni trzy, kobieta dni trzy. Tłoki (dodatkowe dni) do sprzątania zbóż z pola i łąk w roku odrabia każdy sprzężajnych dni sześć, kobiecych dni sześć. Daje kapłonów (wykastrowanych, tuczonych kogutów) trzy i pół, jaj sztuk 24 i czynszu drobnego płaci 1 złoty i 21 i pół grosza. Wartę nocną do folwarku po dwóch w kolei odbywają. Straż nocną do wrót wiejskich dla strzeżenia przechodu dezerterujących żołnierzy lub włóczęgów i podejrzanych ludzi z kolei dawać powinni. Szarwarki do reperacji dróg i mostów według potrzeby z dni własnych winni odrabiać. Wójta powinnością jest dopilnować we wsi ażeby każdy gospodarz na roli dobrze uprawionej i wcześnie zasiał. Majątku swego nie marnował, pijaństwem się nie bawił. Bydło, konie i cały swój inwentarz przy należytej wygodzie utrzymywał. Płoty z wydziału na niego wypadłe grodził. Około chałupy jego i budynków gospodarskich miał dbałość”. Robocizna sprzężajna odbywana była dwoma wołami. Do tego dochodziła dziesięcina dla parafii, która zwyczajowo oddawana była w naturze, ale w 1819 r. została zamieniona na opłatę pieniężną i w Kabatach wynosiła 15 zł, potem 3 ruble i 87,5 kopiejki. Ponadto coroczna składka szkolna w kwocie 60 kopiejek i składka na utrzymanie woźnego przy kancelarii wójta gminy 33 kopiejki. Pańszczyznę odrabiano głównie w folwarkach w Wolicy i Olechowie. Folwark Olechów usytuowany był niedaleko wsi Kierszek, a obecnie jest to teren zalesiony w obrębie Lasu Kabackiego.

Od roku 1838 w dobrach wilanowskich rozpoczął się proces zamiany pańszczyzny na opłatę pieniężną, czyli tak zwane oczynszowanie. Właściciel dóbr poprzez swego pełnomocnika zawierał z mieszkańcami wsi umowę, w której ustalona była wysokość należności wpłacanej przez rolników za wydzierżawiony grunt. Takie rozwiązanie pozwalało wsi lepiej rozwijać się gospodarczo i było również korzystne dla dworu, ale proces ten rozwijał się powoli. Mieszkańcy Kabat wielokrotnie domagali się od administracji dóbr wilanowskich oczynszowania i chcąc je przyspieszyć uchylali się od pełnego odrabiania pańszczyzny. Odmawiali trzeciego dnia

pracy i innych świadczeń. Jak możemy przeczytać w korespondencji Zarządu Głównego dóbr wilanowskich z 1848 r.: „dzierżawca folwarków Powsin z wsią zarobną Powsinem i Olechowa z wsią zarobną Kabaty użala się, że włościanie wsiów pomienionych tak dalece są opieszali w odbywaniu należnej od nich powinności, że mu się przeszło 1600 dni zadłużyli. Zarząd Główny Dóbr poleca panu rządcy aby użył stosownych środków zniewalających włościan do posłuszeństwa i regularnego odbywania pańszczyzny”.

Po oczynszowaniu Powsina w 1849 r. mieszkańcy Kabat znów wystąpili do administracji dóbr wilanowskich o zamianę pańszczyzny na czynsz, ale spotkali się z odmową, choć przyrzeczono im oczynszowanie w przyszłości. W dalszym ciągu więc, zalegali z pełnym odrabianiem świadczeń i procesowali się z dzierżawcami folwarków. W 1857 r. po decyzji Naczelnika Powiatu zobowiązującej, aby opornych włościan, zmusić do odrobienia pańszczyzny, rządca wilanowski Jan Taraszkiewicz musiał sprowadzić do Kabat patrol dwóch kozaków. Dopiero wtedy, pod przymusem udało mu się wyegzekwować zaległości z ostatnich dwóch lat. Ponownie w 1860 r. mieszkańcy Kabat domagali się od Zarządu Głównego dóbr wilanowskich wprowadzenia przyrzeczonego już wcześniej oczynszowania. Uważali, że rządca Taraszkiewicz celowo do tego nie dopuszcza. Jednocześnie wnieśli skargę na złe traktowanie przez ówczesnego ekonoma Michała Olszewskiego, który wymuszał posłuszeństwo poprzez wyzwiska i bicie kijem. W odpowiedzi Zarząd dóbr polecił tylko rządcy, by „dopilnował sprawiedliwości w odrabianiu pańszczyzny” i dalej opóźniał oczynszowanie, żądając wygórowanego czynszu.

Jednakże wieś projektowano zmniejszyć o połowę i zamiast dotychczasowych 18 gospodarstw miało ich pozostać tylko 10. Możliwe, że chodziło o to, by na gospodarstwach pozostali tylko ci, którzy godzili się odrabiać pańszczyznę. Natomiast pozostali, zapewne najbardziej krnąbrni, zgodnie ze stosowaną wtedy praktyką, byliby rugowani z całorolnych gospodarzy. Miał być też zmniejszony o połowę dotychczasowy areał gruntów wiejskich kabackich. Powstałą w ten sposób nadwyżkę ziemi przejąłby projektowany nowy folwark kabacki. Miały tam powstać nowe zabudowania gospodarcze, w tym obora, stajnia i owczarnia oraz pszczelnik, sad, szkółka drzew i ogrody warzywne. Zachowały się plany przedstawiające układ przestrzenny nowych zabudowań wiejskich oraz projektowanego folwarku. Zamysły te nie zostały zrealizowane. Zapewne ci z mieszkańców Kabat, którzy otrzymaliby nową posesję i gospodarstwo musieliby odrabiać powinności pańszczyźniane w nowo utworzonym folwarku. Natomiast pozostali, prawdopodobnie byliby przeniesieni do Olechowa, ponieważ istniały zamiary wybudowania przy tamtejszym folwarku chałup i osiedlenia robotników zobowiązanych do pracy stałej w majątku, która miała być ich źródłem utrzymania.

Kabaty ostatecznie nie doczekały się oczynszowania. Jeszcze trwało Powstanie Styczniowe, gdy car Aleksander II, ten sam, który kilka lat wcześniej polował w Kabatach, wydał ukaz uwłaszczeniowy „O urządzeniu włościan”. Chciał w ten sposób storpedować podobne zamiary polskiego Rządu Narodowego i odciągnąć chłopów od powstania. Na mocy Ukazu każdy włościanin otrzymał na pełną własność to gospodarstwo wraz z zabudowaniami,

W Kabatach powstało wtedy 19 gospodarstw, które otrzymały po ok.24 morgi (ok.13 ha.) ziemi. Do tego dochodziło wspólne pastwisko i teren gromadzki obejmujący skarpy i drogi. Łącznie było to 546 mórg (ok.300 ha.). Podczas wykonywanych wtedy pomiarów, obszar gruntów przyznanych według Tabeli Likwidacyjnej dla Kabat, oznaczano specjalnie usypanymi kopcami ziemnymi. Nadany został również tzw. serwitut, który dla Kabat określał prawo do pobierania corocznie z Lasów Chojnowskich po 6 fur drewna na opał oraz 2 fury chrustu i jedną furę kołków co pięć lat na ogrodzenie dla każdego z gospodarstw. Został później zamieniony na jednomorgowe działki rolne dla każdego gospodarstwa, położone w pobliżu wsi Latoszki.

Gospodarstwa otrzymali wtedy, w kolejności numerów wg. Tabeli Likwidacyjnej: Franciszek Szymański, Paweł Penconek, Grzegorz Pyzel, Andrzej Karaś, Wojciech Pyzel I, Antoni Stempniewski, Józef Karaszewski, Piotr Karaś, Kazimierz Sokołowski, Franciszek Gawryś, Piotr Sokołowski, Wojciech Penconek, Franciszek Warszywka, Stanisław Mrówka, Wojciech Pyzel II, Michał Janek, Stanisław Janek, Walenty Kłos i Michał Karaś. Oprócz tego Mikołaj Górczak i Łukaszowa Dudek, jako komornicy otrzymali zajmowane dotychczas posesje.

Faktem jest, że Ukaz uwłaszczeniowy wydał zaborca, a na dodatek car, który zdławił Powstanie Styczniowe, jednak działanie tego aktu prawnego w sposób zasadniczy odmieniło relacje na wsi, pozwoliło zerwać z dominacją dworu i otworzyło możliwości rozwoju.

Tekst stanowi obszerny fragment przygotowywanego do druku w “Roczniku Nadwiślańskiego Urzecza” artykułu o dziejach Kabat.

Jacek Latoszek

Źródła i opracowania:

• Archiwum Główne Akt Dawnych, Archiwum Gospodarcze Wilanowskie
• Kazimierski J., Walki antyfeudalne chłopów Mazowsza i Podlasia w latach 1846-1863, (w:) Rocznik Mazowiecki II, Warszawa 1969
• Kłusek K., Dzieje wilanowskiej nieruchomości ziemskiej, Łódź 2020
• Smoleńska B., „Przemiany struktury własności ziemskiej w okolicach Warszawy”, (w:) Rocznik Mazowiecki VIII, 1984
• Smoleńska B., Struktura i funkcjonowanie Zarządu Dóbr Wilanowskich (1800-1864), Poznań 1975

Matka księdza Jerzego, śp. Marianna  Popiełuszko, po śmierci syna miała sen. Śniła, że w Okopach stoi budynek, który wygląda jak kościół.  Czy Muzeum Pamięci Błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszki będzie budynkiem ze snu Jego Matki ?

***

Okopy są małe i nie są za bogate. Przez środek wsi biegnie droga. Przy drodze stoi murowany dom z jasnej cegły. W tym domu, 14 września 1947 roku,  przyszedł na świat Ks. Jerzy Popiełuszko, błogosławiony kościoła katolickiego. Naprzeciw domu, w pobliżu skromnej, białej kaplicy w 1994 roku, „Solidarność” regionu białostockiego umieściła pamiątkowy kamień z inskrypcją ”Dla upamiętnienia miejsca urodzenia i 10.rocznicy męczeńskiej śmierci ks. Jerzemu Popiełuszce Duszpasterzowi ludzi pracy Region Białystok.”

Budowa Muzeum w Okopach  to pomysł najbliższej rodziny. Pomysł zrodził się podczas obchodów 70. Rocznicy urodzin ks. Jerzego.Opowiada Józef Popiełuszko, brat księdza Jerzego:

- Odkupiliśmy jedno z niszczejących gospodarstw, ponad hektar ziemi i w tym właśnie miejscu – po sąsiedzku, chcemy wybudować muzeum. Tu chcemy upamiętniać błogosławionego księdza Jerzego, przypominać o jego życiu, misji i męczeńskiej śmierci. Do Okopów dużo pielgrzymów przyjeżdża, więc będą mieli miejsce, gdzie można pomodlić się i poczuć niezwykły klimat. Warto zobaczyć te same miejsca, w których był ksiądz Jerzy. Najbardziej zależy nam na tym, żeby młodzież o nim pamiętała, bo starsi, którzy go znali umierają. A pamięć o nim umrzeć nie może.

List intencyjny w sprawie powołania Muzeum Ks. Jerzego Popiełuszko w Okopach podpisali 25.06.2020 r. w Warszawie przedstawiciel Fundacji im. ks. Jerzego Popiełuszko „Dobro” Józef Popiełuszko oraz dyrektor Muzeum Podlaskiego w Białymstoku Waldemar Wilczewski. Muzeum po wybudowaniu stanie się oddziałem Muzeum Podlaskiego w Białymstoku.Projekt koncepcyjny Muzeum w Okopach przygotowali architekci pracowni Mirosława Nizio – Nizio Design International.

Celem moim i zespołu Nizio Design International było stworzenie przestrzeni budowania wspólnoty, modlitwy i spotkań dla lokalnej społeczności, a także celu pielgrzymek. Połączenie tradycji architektonicznej z nowoczesnością dokonuje się tutaj poprzez nawiązanie do piękna i prostoty przydrożnych kaplic, wiejskich domów, lokalnych kościołów Podlasia i Mazowsza Wschodniego. Zależało nam na tym, by współczesny w formie obiekt zespolił się z krajobrazem okolicy - mówił Mirosław Nizio.

Ideą  przewodnią dla procesu projektowego było pielęgnowanie pamięci o postaci ks. Popiełuszki, Jego życiu i duchowym dziedzictwie. W projekcie zaproponowano zastosowanie żwiru i kruszywa kamiennego, które nawiążą do naturalnych budulców miejscowej architektury i krajobrazu. A upływ czasu i naturalne procesy mają uszlachetnić użyte materiały i nadać budynkowi wyrazisty charakter. W planach jest również odtworzenie w Okopach warszawskiego mieszkania ks. Popiełuszki, którego wnętrze od czasów jego tragicznej śmierci w 1984 roku pozostaje wciąż zachowane bez zmian.Wizualizacja budynku Muzeum Pamięci została zaprezentowana w białostockim ratuszu latem ubiegłego roku.Uniwersalna wymowa i skromna, prosta forma przypominająca przydrożną kapliczkę, przestrzeń do budowania duchowej wspólnoty - tak będzie wyglądało Muzeum Pamięci błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszki w Okopach.

Kolejny ważny krok. Do umowy pomiędzy Fundacją Dobro a pracownią architektoniczną  Nizio Design International podpisany został  aneks na realizację projektu budowlanego.

I następne ważne przedsięwzięcie. 19 października 2021 roku to „bardzo smutna rocznica, 37. rocznica śmierci bł. ks. Jerzego Popiełuszki, ale to także Narodowy Dzień Pamięci Duchownych Niezłomnych”. Podczas konferencji prasowej, która odbyła się w tym dniu  w Warszawie, przewodniczący Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” Piotr Duda powiedział : – Bardzo się cieszę, że projekt Muzeum bł. ks. Jerzego Popiełuszki w Okopach nabiera tempa, ale data dzisiejsza, 19 października jest nieprzypadkowa, dlatego że to Muzeum – oprócz historii bł. ks. Jerzego Popiełuszki – także będzie miało swój aspekt dotyczący wszystkich księży niezłomnych, niezłomnych bohaterów w walce o wiarę, niepodległość i solidarność.

Tego samego dnia i podczas tej samej konferencji przewodniczący Rady Fundacji „Dobro” Bogdan Romaniuk ocenił, że „państwo polskie stanęło na wysokości zadania, gdyż środki na budowę muzeum bł. ks. Jerzego Popiełuszki są zagwarantowane”. Poinformował też o inicjatywie Fundacji. Powstała na bazie tego, że brat ks. Jerzego Popiełuszki Józef jeździ z relikwiami w różne miejsca Polski. Kiedy informuje o tym, że fundacja oraz państwo polskie zdecydowało, by w Okopach powstało Muzeum opowiadające historię Ks. Jerzego, wielu mówi, że chętnie włączyliby się w projekt poprzez datek. Wspólnie z Mennicą Polską przygotowany został projekt numizmatu wraz  z opakowaniem, na którym jest wizerunek przyszłego Muzeum ks. Jerzego Popiełuszki. Od 11 listopada ubiegłego roku w placówkach Poczty Polskiej numizmat jest do nabycia. Z jednej strony przedstawia on wizerunek ks. Jerzego Popiełuszki, z datą jego urodzin i śmierci  a z drugiej obraz Polski z cytatem błogosławionego: „Mamy wypowiadać prawdę, gdy inni milczą”..

Dochód w ten sposób pozyskany zostanie przeznaczony na pokrycie części kosztów budowy muzeum. Jest nadzieja, że w 2024 roku Muzeum zostanie otwarte nie tylko dla pielgrzymów z kraju ale i dla całego świata.

Opr. Barbara Olak

W dzielnicy Wilanów jest kilka miejsc, które upamiętniają oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Związku Radzieckim na Nieludzkiej Ziemi. Tablica upamiętniająca ofiary Katynia jest przytwierdzona do muru cmentarza parafii św. Elżbiety w Powsinie. Upamiętnia ona pięciu żołnierzy w różny sposób związanych z Powsinem. Są to: ks. mjr rez. Józef Kasprzak, kpt rez. Bronisław Wasiewicz, por. Stefan Latoszek, por. rez. Jerzy Żaboklicki, asp. Policji Państwowej Marian Maziński – upamiętnieni zostali również „Dębami Pamięci”.

Kapliczka katyńska znajduje się na Wolicy, pod skarpą, przy ulicy Prymasa Augusta Hlonda. Ustawiona została z inicjatywy mieszkańców parafii bł. Edmunda Bojanowskiego w 70 rocznicę Zbrodni Katyńskiej.

Duży, drewniany krzyż upamiętniający ofiary „Katynia” znajduje się na cmentarzu parafii św. Anny w Wilanowie. Został postawiony jeszcze w latach osiemdziesiątych XX w. przez księdza prałata Bogusława Bijaka. Upamiętnia ofiary tej okrutnej zbrodni m.in. związanych z Wilanowem: Stanisława Gąsiorowskiego – posterunkowego Policji Państwowej, Jerzego Żaboklickiego – por. rez. inżyniera rolnika, Jakuba Kondyckiego – nauczyciela, Ksawerego Nowosielskiego por. Wojska Polskiego urodzonego w Wilanowie dnia 5 października 1900 roku, syna Juliana i Zofii z Anisiewiczów małżonków Nowosielskich, Aleksandra  Obidzińskiego – kapitana Wojska Polskiego. Ponieważ osoba kpt Obidzińskiego nie była wymieniana dotychczas wśród ofiar zbrodni katyńskiej w miejscowych publikacjach, chciałbym napisać o nim kilka słów.

W latach międzywojennych na Powsinku przy dzisiejszej ulicy Europejskiej mieszkał kapitan Aleksander Obidziński syn Stanisława i Aleksandry z Nowackich. Na początku lat 20-tych XX wieku kpt Obidziński kupił od hrabiego Branickiego grunty nazywane „Młyn na Powsinku” o powierzchni 52 804 m2 ze stojącym na nich wiatrakiem. Kilka lat później na części gruntu pan Aleksander pobudował dom, stylizowany na dworek polski, w którym zamieszkał wraz z żoną Janiną z Tyszków, oraz budynki gospodarcze, a drugą część gruntu, tą z wiatrakiem, sprzedał na przełomie lat 20 i 30-tych.W 1918 roku ukończył Wydział Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego, od 1919 roku służył w Wojsku Polskim (62pp i 32 pp), 1 maja 1919 roku otrzymał stopień kapitana, pełniąc funkcję lekarza 11 Pułku Ułanów. Był również ordynatorem szpitala w Łomży a także należał do kadry Szpitala Okręgowego Nr 1 w Warszawie. We wrześniu 1939 roku został wzięty do niewoli przez Armię Czerwoną, po przesłuchaniu osadzono go w obozie w Kozielsku, skąd wiosną 1940 roku został przewieziony do Katynia, gdzie Rosjanie zamordowali go strzałem w tył głowy. Pośmiertnie awansowany na stopień majora Wojska Polskiego. Jego córka Janina Waniewska jeszcze w pierwszych latach XXI wieku mieszkała przy ulicy Europejskiej, zmarła w 2008 roku. Pani Janina jest autorką biografii „Antoniego Wincentego Rogozińskiego malarza warszawskiego”, który był portrecistą tworzącym w pierwszej połowie XIX wieku. Kilka lat temu dworek państwa Obidzińskich został rozebrany, a działka przy ulicy Europejskiej, na której mieszkała pani Janina została przyłączona do terenu marketu budowlanego Bricoman.

„Katyń”, to w świadomości wszystkich Polaków, symbol tego wszystkiego zła, które spotkało żołnierzy polskich, głównie oficerów i policjantów – jeńców wojennych, z ręki funkcjonariuszy NKWD w 1940 r. Wiosną tego roku zostało rozstrzelanych co najmniej 21 768 obywateli Polski, w tym ponad 10 000 oficerów wojska i policji, na mocy decyzji najwyższych władz Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich zawartej w tajnej uchwale Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 r. Egzekucji ofiar, uznanych za „wrogów władzy sowieckiej”, zabijanych strzałami w tył głowy z broni krótkiej, dokonała radziecka policja państwowa. W latach 1940-90 władze ZSRR zaprzeczały swojej odpowiedzialności za zbrodnię katyńską, lecz 13 kwietnia 1990 r. w końcu przyznały, że była to „jedna z ciężkich zbrodni stalinizmu”. Wiele kwestii związanych z tą zbrodnią nie zostało jak dotąd wyjaśnionych.

Ofiarami zbrodni katyńskiej byli głównie oficerowie, ale też i podoficerowie i szeregowi żołnierze Wojska Polskiego, częściowo pochodzący z rezerwy: naukowcy, lekarze, inżynierowie, prawnicy, nauczyciele, urzędnicy państwowi, przedsiębiorcy, przedstawiciele wolnych zawodów, którzy po agresji 1 września Niemiec, a po 17 września 1939 r. także przez ZSRR na Polskę, uzgodnionej przez te dwa państwa w pakcie Ribbentrop- Mołotow, zostali po 17 września w różnych okolicznościach rozbrojeni i wzięci do niewoli przez Armię Czerwoną na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zamordowano także kilkutysięczną grupę funkcjonariuszy Policji Państwowej, Korpusu Ochrony Pogranicza, Straży Granicznej i Służby Więziennej. Poza tym wśród ofiar było ponad 7 000 osób cywilnych, policjantów i oficerów bez statusu jeńca, osadzonych w więzieniach na terenie okupowanych przez ZSRR Kresów Wschodnich Rzeczypospolitej Polskiej. Rodziny ofiar Zbrodni Katyńskiej przebywające na tych terenach – około 60 000 osób – wysiedlono w kwietniu 1940 r. do Kazachstanu.

Ofiary Zbrodni Katyńskiej pogrzebano w masowych dołach śmierci w Katyniu pod Smoleńskiem, Miednoje koło Tweru, Piatichatkach na przedmieściach Charkowa, Bykowni koło Kijowa i w przypadku 6 -7 000 ofiar w innych nieznanych miejscach.Właśnie tam pozbawiono nas Polaków elity naszego Narodu. Dlatego nie możemy zapomnieć o tych wszystkich, polskich niedolach doznanych i doświadczonych przez naszych rodaków na „Nieludzkiej Ziemi”, o co apelował kapelan „Rodzin Katyńskich” i pomordowanych na Wschodzie ksiądz prałat Zdzisław Peszkowski mówiąc: „Przenieśmy się myślą na Jasną Górę i zabierzmy wszystkich naszych bliskich, doświadczonych „Golgotą Wschodu” na Apel Jasnogórski. Przywołajmy tych, którzy pozostali na dalekim wschodzie”.

Krzysztof Kanabus

Źródło:

Krzysztof Kanabus – „Dopełnienie Katyńskiej Golgoty!!!”

Krzysztof Kanabus – „Katyń 1940 – 2010 Smoleńsk”

Wikipedia – Zbrodnia Katyńska

Uzupełnienie do planu gruntów pod nazwą „Młyn w Powsinku” złożone 1 grudnia 2004 r. przez panią Janinę Waniewską córkę majora Aleksandra Obidzińskiego.

https://przystanekhistoria.pl   – Inteligencja Ziemi Łomżyńskiej - ofiary Zbrodni Katyńskiej

https://www.sejm-wielki.pl – Lista Katyńska – Sejm Wielki.pl

„DĘBY PAMIĘCI” - KATYŃ …OCALIĆ OD ZAPOMNIENIA

„Dęby Pamięci” w Dzielnicy Wilanów zostały posadzone w Powsinie nieopodal wejścia do Szkoły Podstawowej nr 104 im. Macieja Rataja, na Skwerze Franciszka Pieniaka 9 maja 2010 r. Jest ich pięć oraz stosowna tablica z nazwiskami rozstrzelanych polskich oficerów.

Dęby upamiętniają:

• Ks. mjr rez. Józefa Kasprzaka ur. 2.VII.1886 r. w Nakwisinie zam. Charków 1940 r.
• Kpt. rez. Bronisława Wasiewicza ur.21.IX.1898 r. w Birczy zam. Katyń 1940 r.
• Por. Stefana Latoszka ur. 23.III.1899 r. w Powsinie zam. Ukraina 1940 r.
• Por. rez. Jerzego Żaboklickiego ur. 12.XI.1906 r. Zurnia zam. Charków 1940 r.
• Aspiranta PP Mariana Mazińskiego ur. 8.XII.1900 r. Warszawa zam. Twer 1940 r.

         Celem programu Katyń… Ocalić od zapomnienia jest zachowanie w pamięci pokoleń oficerów Wojska Polskiego bestialsko zamordowanych jednym strzałem w tył głowy, ofiar Katynia, Charkowa, Tweru, Bykowi … Każdy „Dąb Pamięci” ma upamiętnić jednego z pośród ponad 21 000 zamordowanych na rozkaz najwyższych władz radzieckich. Program ten stwarza też wspaniałą okazję do zaszczepienia młodemu pokoleniu pamięci o tragicznej historii II wojny światowej, widzianej przez pryzmat losów konkretnego człowieka i jego najbliższych. Edukacyjny i społeczny wymiar tych działań polega także na integracji środowisk edukacyjnych, samorządowych i społeczności lokalnych poprzez zachęcanie ich do podjęcia wspólnych działań na rzecz wychowania młodzieży na świadomych i odpowiedzialnych obywateli, żyjących w poczuciu przynależności do narodu i państwa.

Jedną z instytucji wspierających tą akcję jest Instytut Pamięci Narodowej. Poza tym w programie uczestniczy ponad 3 000 instytucji z Polski i spoza jej granic, w tym:

• szkoły, ośrodki wychowawcze, placówki opiekuńcze
• komendy policji i placówki straży granicznej
• starostwa powiatowe i urzędy gmin
• parafie
• szpitale
• drużyny harcerskie
• kluby sportowe
• stowarzyszenia kombatantów
• organizacje pozarządowe
• przedsiębiorstwa
• media lokalne i ogólnopolskie

Od 2008 r. „Dęby Pamięci”  są sadzone w ramach apelu o. Józefa Jońca SChP, prezesa Stowarzyszenia „Parafiada” im. Świętego Józefa Kalasancjusza, realizującego ten społeczny, wspaniały program, który w sposób dynamiczny rozwijał się pod Honorowym Patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej prof. Lecha Kaczyńskiego.

                        Krzysztof Kanabus

Źródło:

Instytut Pamięci Narodowej – „Katyń – Ocalić od zapomnienia”

Program „Katyń…Ocalić od zapomnienia”

Wikipedia – „Dąb Pamięci”

JAK POMAGAMY UKRAINIE

            Naszą reakcją na agresję Federacji Rosyjskiej na Ukrainę jest budzące podziw,  spontaniczne wspieranie ludzi,  poszkodowanych w trwającym konflikcie. O tym jak angażuje się Polska w pomoc Ukrainie ogarniętej ludobójczą wojną widać gołym okiem bo  ponad 2 mln uchodźców wojennych, wymaga środków finansowych i bieżących zmian organizacji w zakresie funkcjonowania naszego życia społecznego i gospodarczego. Jest to dla  naszego państwa wielkie wyzwanie, zważywszy na zmaganie się z pandemią covid-19, sytuacją na granicy z Białorusią, blokowaniem środków unijnych ze względu na rzekomy „brak praworządności” i temu podobne kuriozalne zarzuty oraz odczuwalne poczucie osamotnienia w działaniach, które mają swoje uzasadnienie historyczno-geopolityczne. Ale pomimo tego nie opuszcza nas nadzieja i wiara, że zło można dobrem zwyciężyć! I to dobro widać w działaniach: administracji rządowej, samorządowej, Kościoła, organizacji pożytku publicznego i w lawinowej, dobroczynnej reakcji Polaków, podyktowanej potrzebą chwili i serca.

          O działaniach rządu dotyczących zapewnienia: miejsc pobytu i pracy, edukacji (w polskich szkołach uczy się już ponad 81 tys. ukraińskich dzieci, a w ponad 10 tys. placówek funkcjonują już oddziały przygotowawcze gdzie przebywa ok. 8 tys. dzieci i młodzieży), opieki zdrowotnej a w tym dla przewlekle chorych, pomocy finansowej - słyszymy w mediach. Ostatnio  pojawiły się też pierwsze dane statystyczne,  dotyczące pomocy ofiarom konfliktu za naszą wschodnią granicą, publikowane przez Kościół m.in. przez sekretariat Konferencji Wyższych Przełożonych Zakonów Męskich oraz przez sekretariat Konferencji Wyższych Przełożonych Żeńskich Zgromadzeń Zakonnych w Polsce. Watro je poznać i monitorować na bieżąco, bo przedstawiają one: rekordowe zbiórki finansowe i rzeczowe, organizowanie transportów z darami na Ukrainę, zapewnianie miejsc pobytu dla tysięcy dzieci i dorosłych oraz otaczanie ich opieką duchową, psychologiczną, medyczną i materialną, przekazywanie pomocy płynącej ze wspólnot z innych krajów, nieprzerwaną pracę na Ukrainie w służbie tym, którzy zdecydowali się lub zmuszeni byli pozostać w ogarniętym wojną kraju. Siostry i bracia zakonni angażują się jako wolontariusze, organizują zajęcia edukacyjne dla dzieci, współpracują z Caritas Polska. Domy, parafie, rektoraty i dzieła zakonne włączyły się w akcję Caritas Polska „paczka dla Ukrainy”. 

         Nasza parafia także podjęła te charytatywne działania, którym patronuje Proboszcz Ks. Prałat Lech Sitek, organizując w domu parafialnym, zbiórkę darów oraz powierzchnię dla własnych działań i magazynowania pomocy na rzecz Caritasu. Jest to odpowiedź na  duże i wciąż rosnące potrzeby. W chwili obecnej nasi parafianie przyjęli do swoich domów ponad 10 rodzin, którymi trzeba się zaopiekować od podstaw.  Trwa zatem akcja zbierania ofiar do puszek oraz darów np.: żywności z długim terminem ważności, żywności dla dzieci, produktów higieny osobistej, ubrań, artykułów i przyborów szkolnych, zabawek, środków pierwszej pomocy, artykułów typu biwakowego itp…). Szczegóły na ten temat można znaleźć w komunikacie „Pomoc dla Ukrainy”, umieszczonym w gablocie przed kościołem oraz wyłożonym na stoliku w kościele. Organizatorzy i wolontariusze proszą, żeby przynoszone dary były czyste i w dobrym stanie a oszczędzi to  ich czas i siły w trakcie  wymaganej selekcji asortymentowej przy pakowaniu darów dla podopiecznych i robienia paczek dostarczanych dla Caritasu. 

 Terminy zbiórek:

Niedziela w godz. 8:00 - 13:30 oraz 19:00 -20:00

Poniedziałek – Piątek  w godz. 18:00- 20:00

W razie potrzeby przekazania darów w innych godzinach można kontaktować się z kancelarią parafialną: tel. 785 593 335 lub (22) 648 38 46. 

Dary, za które obdarowywani uchodźcy wojenni z serca dziękują, przyjmowane są w  Salce Katechetycznej domu parafialnego przy ul. Przyczółkowej 56.                                    

         Inną cenną inicjatywą, na którą natychmiast zareagowała nasza parafialna społeczność była już kolejna zbiórka: swetrów, skarpet, artykułów medycznych tzw. pierwszej pomocy oraz żywności,  zorganizowana przez  Przełożoną Siostrę Jolantę. Jest to odpowiedź naszych  sióstr Felicjanek na indywidualne prośby miejscowych matek i żon ukraińskich żołnierzy, którym na froncie brakuje nie tylko ciepłej odzieży ale najbardziej podstawowych akcesoriów, umożliwiających codzienne przetrwanie. Także Zespół śpiewaczy „Powsinianie” wspomógł finansowo zaprzyjaźnionych z Centrum Kultury Wilanów, członków Chóru Archikatedry Lwowskiej, którzy często gościli w Powsinie w tym z okazji rocznicy Koronacji Matki Bożej Tęskniącej oraz  Powsińskich dożynek.

         Wszystkim tym szlachetnym działaniom nieokreślonej liczby ludzi dobrej woli, towarzyszą także błagalne modlitwy o pokój zarówno indywidualne jak i zbiorowe. Polacy modlą się nie tylko w swoich domach i  kościołach w każdym zakątku naszej Ojczyzny ale i na całym świecie.

         W piątek 25 marca 2022 roku, Ojciec Święty Franciszek poświęcił Rosję i Ukrainę Niepokalanemu Sercu Maryi. Papież uczynił to podczas nabożeństwa pokutnego o godz. 17:00 w Bazylice św. Piotra w Watykanie. Tego samego aktu, również 25 marca dokonał w Fatimie ks. kard. Konrad Krajewski - jałmużnik papieski i jego wysłannik na tę uroczystość. Stało się to w uroczystość Zwiastowania Pańskiego i w rocznicę Aktu Zawierzenia Świata, którego w 1984 roku dokonał Święty Jan Paweł II przed figurą Matki Bożej przywiezionej specjalnie z Fatimy. Ojciec Święty Jan Paweł II w skupieniu i ciszy prosił Maryję o ocalenie świata od wojny.

„Boże ojców naszych, wielki i miłosierny! Panie życia i pokoju, Ojcze wszystkich ludzi. Twoją wolą jest pokój, a nie udręczenie. Potęp wojny i obal pychę gwałtowników. Wysłałeś Syna swego Jezusa Chrystusa, aby głosił pokój bliskim i dalekim i zjednoczył w jedną rodzinę ludzi wszystkich ras i pokoleń.

Usłysz krzyk wszystkich Twoich dzieci, udręczone błaganie całej ludzkości. Niech już nie będzie więcej wojny – złej przygody, z której nie ma odwrotu, niech już nie będzie więcej wojny – kłębowiska walki i przemocy. Spraw, niech ustanie wojna w Ukrainie, która zagraża Twoim stworzeniom na niebie, na ziemi i w morzu.

Z Maryją, Matką Jezusa i naszą, błagamy Cię, przemów do serc ludzi odpowiedzialnych za losy narodów. Zniszcz logikę odwetów i zemsty, a poddaj przez Ducha Świętego nowe rozwiązania wielkoduszne i szlachetne, w dialogu i cierpliwym wyczekiwaniu – bardziej owocne niż gwałtowne działania wojenne. Amen.”

         Prośmy, jakże aktualnymi dzisiaj słowami modlitwy, napisanej przez Ojca Świętego Jana Pawła II, o pokój na Ukrainie, nawrócenie Rosji i ocalenie świata od wojny.Tylko w Bogu nasza nadzieja, że dobro zwycięży!

                                              Teresa Gałczyńska

WPADNIJCIE NA KAWĘ

Nawiązując do poprzedniego artykułu nie sposób podzielić się ciekawym spostrzeżeniem z gatunku toskańskie „zwyczaje” typu - „Wpadnijcie na kawę”. Chociaż dość późne popołudnie, to przecież propozycja nie do odrzucenia. A tam, zaskoczenie: antipasti/przekąski - sałatka caprese, małe smaczne kanapeczki crostini, nadziewane papryki, oliwki, pomidory oraz szynka prosciutto. Po tym do wyboru, duszona wołowina albo kurczak w sosie śmietanowym.  Następnie kawa i deser Tiramisu dla kierowcy, a osobom towarzyszącym oprócz tego odrobina cytrynowego likieru Limoncello lub wina Chianti Classico. Towarzyszyły temu twórcze, przyjazne rozmowy w uspakajającej atmosferze płonącego kominka.

         Już samo wspomnienie takich spotkań napawa optymizmem i przekonaniem, że życie jest bezcennym darem i dlatego należy je celebrować na wszelkie, godne sposoby. 

TIRAMISU

Składniki:

- serek mascarpone 300 g

- 4 jajka

- alkohol  Disarono/Amaretto

- ok. ½ szklanki cukru

- długie biszkopty

- kawa

- alkohol, Amaretto

 - kakao

Wykonanie:

1. Białka ubić a żółtka zmiksować z cukrem do białości, dodając powoli Amaretto  (wg uznania) uważając, żeby masa nie była za rzadka.
2. Dodać serek mascarpone i zmiksować a na końcu ręcznie, delikatnie wymieszać masę z ubitą pianą.
3. Zaparzyć kawę, ostudzić i dolać Amaretto (ilość wg uznania).
4. Biszkopty na bardzo krótko zanurzyć w kawie i ułożyć w formie (np. w szklanym naczyniu ładnie się prezentuje).
5. Na biszkopty  wyłożyć całą lub połowę masy (jeśli  robimy deser warstwowy).
6. Wierzch posypać kakao, najlepiej przez sitko i wstawić formę na kilka godzin do lodówki. 

Uwaga!

Ten efektowny i łatwy do zrobienia deser, podany z kawałkami pomarańczy i pyłem sproszkowanej czekolady na otoku talerza, jest ucztą dla oczu i podniebienia!

                                              Teresa Gałczyńska

KRONIKA PARAFII